Van Nood naar Deugd: Toekomstbestendige Projectvaardigheden voor de Fysieke Leefomgeving

Blog op basis van het Future of Jobs Report 2025 van het World Economic Forum

Door: Marco Mud ׀ ACTIVITY Project Management Services ׀ marcomud@activity.amsterdam ׀ 06-57435206
Langbroek, 2025

In de fysieke leefomgeving staan projecten onder druk. Beperkingen rondom stikstofruimte, vergunningentrajecten en regelgeving zorgen er voor dat veel projecten niet van de spreekwoordelijke plank komen, de vertraging in gaan of zelfs stil komen te liggen. Naast het niet halen van voorgenomen en gewenste maatschappelijke doelen, leidt dit tot een onderbenutting van personeelscapaciteit. Hoewel dit een zorgwekkende situatie is, biedt deze stilstand gelukkig ook een kans: het investeren in de ontwikkeling van toekomstbestendige vaardigheden.

De Opgave van Morgen: Complexiteit en Multidisciplinariteit

De fysieke leefomgeving kenmerkt zich steeds meer door complexe projecten die een integrale aanpak vereisen. Multidisciplinaire teams, samengesteld uit publieke en private organisaties, werken samen in omgevingen met verschillende belangen, regelgeving en culturen. Dit vraagt om projectmanagers en medewerkers die niet alleen de technische inhoud beheersen, maar ook over vaardigheden beschikken om:
• Samenwerking te optimaliseren, ondanks verschillen in methoden en cultuur.
• Om te gaan met onzekerheden en dynamische, stakeholder-gedreven processen.
• Innovatieve technologieën zoals AI (Artificial Intellignece) en Internet of Things (IoT) toe te passen in de projectpraktijk.

Aansluitend bij ACTIVITY’s praktijkervaring benadrukt het World Economic Forum (WEF) in zijn Jobs of the Future Report 2025 dat digitale vaardigheden en lerende organisatieprincipes essentieel zijn voor professionals die willen floreren in een snel veranderende wereld.
Hoe kunnen we deze inzichten vertalen naar een praktijkgericht opleidingsprogramma voor de fysieke leefomgeving?

Een Opleidingsprogramma voor Toekomstbestendige Projectmanagers

Een IPMA-competence baseline kan dienen als uitgangspunt om een opleidingsprogramma te ontwerpen dat aansluit bij de specifieke uitdagingen van projecten in de fysieke leefomgeving. Hieronder een opzet voor een dergelijk programma:

1. Digitale Geletterdheid en Technologie-integratie
Waarom? Technologieën zoals AI, IoT en datagedreven besluitvorming spelen een steeds grotere rol in infrastructurele projecten.

Wat leren?
• Basisprincipes van AI en machine learning: hoe data-analyse kan helpen bij risicoanalyse en planning.
• Toepassingen van IoT in smart cities, infrastructuur en milieubeheer.
• Digitale tools zoals BIM (Building Information Modeling) en samenwerkingsplatformen voor multidisciplinaire projecten.

Werkvorm: Praktijkcases waarin deelnemers AI-tools en simulaties gebruiken om realistische projectproblemen op te lossen.

2. Probleemoplossend en Lerend Organiseren
Waarom? Projecten zijn nooit volledig voorspelbaar. Flexibiliteit en een lerende houding zijn essentieel om uitdagingen aan te pakken.

Wat leren?
• Systemisch denken: het begrijpen van samenhang tussen technische, sociale en beleidsmatige aspecten.
• Het bouwen van een lerende organisatie: hoe teams kennisdeling kunnen bevorderen en leren van projectervaringen.
• Innovatieve probleemoplossingstechnieken zoals design thinking en agile projectmanagementtechnieken.

Werkvorm: Groepsopdrachten en simulaties waarin deelnemers iteratief werken aan complexe projecten met onvoorspelbare dynamiek.

3. Stakeholderdiplomacy en Samenwerking in Complexe Omgevingen
Waarom? De diversiteit aan belangen, culturen en werkmethoden in projecten vraagt om sterke sociale en communicatieve vaardigheden.

Wat leren?
• Effectief omgaan met conflicten en belangentegenstellingen.
• Faciliteren van samenwerking tussen publieke en private partijen.
• Toepassen van verander- en omgevingsmanagement in stakeholder-intensieve projecten.

Werkvorm: Rollenspellen en simulaties waarbij deelnemers onderhandelen, coalities vormen en conflicten oplossen.

4. Persoonlijk Leiderschap en Veerkracht
Waarom? Toekomstbestendige projectmanagers zijn niet alleen technisch vaardig, maar ook emotioneel intelligent en veerkrachtig.

Wat leren?
• Persoonlijke effectiviteit: omgaan met werkdruk, prioriteiten stellen en zelfreflectie.
• Leiderschap in veranderende en onzekere omgevingen.
• Het ontwikkelen van een growth mindset: continu blijven leren en verbeteren.

Werkvorm: Coachingtrajecten, reflectieopdrachten en intervisie.

Een dergelijk ACTIVITY opleidingsprogramma kan flexibel worden ingezet, bijvoorbeeld in de vorm van blended learning: een combinatie van online modules, fysieke trainingen en praktijkopdrachten.

De Implementatie: Van Stilstand naar Groei

Organisaties kunnen de stilstand in projecten benutten om teams niet alleen op te leiden, maar ook te transformeren tot beter samenwerkende, meer wendbare en toekomstgerichte teams.
Met deze aanpak verandert de huidige nood van onderbenutte capaciteit in een kans om medewerkers te versterken en voor te bereiden op de uitdagingen van de toekomst. Het is niet alleen een investering in de mensen, maar ook in het succes van toekomstige projecten in de fysieke leefomgeving.

De tijd is nu: laten we samen van deze stilstand een vliegwiel maken voor duurzame groei en innovatie!

Meer weten?
Neem contact op met Sander Harperink van ACTIVITY Project Management Services (06-2920234 ׀ www.activity.amsterdam)