De toekomst van projectmanagement in de fysieke ruimte: Leren als kerncompetentie
Of, hoe ziet de upskilling* agenda eruit voor het ‘’projectmanagement van morgen’’ op basis van het Future of Jobs Report 2025 van het World Economic Forum
Door: Marco Mud (i.s.m. ChatGPT), Project Management Consultant voor ACTIVITY Project Management Services ׀ marcomud@activity.amsterdam ׀ 0657435206 Januari 2025
Het Future of Jobs Report 2025 van het World Economic Forum biedt waardevolle inzichten in de vaardigheden die essentieel zijn voor professionals om succesvol te blijven in een snel veranderende wereld. Vooral de nadruk op leren, lerend organiseren en het creëren van een lerende cultuur is cruciaal voor projectmanagers die werken aan complexe opgaven in de fysieke ruimte, zoals gebiedsontwikkeling, infrastructuurprojecten en stedelijke transformatie.
De kernvaardigheden voor 2030: een lerende mindset centraal
Het rapport benadrukt dat de meest gevraagde vaardigheden voor 2030 bestaan uit analytisch denken, probleemoplossend vermogen, veerkracht, adaptiviteit en technologische geletterdheid. Deze vaardigheden zijn niet alleen individueel waardevol, maar vormen ook de basis voor organisaties die willen floreren in een tijdperk van disruptie en transformatie. Voor projectmanagers in de fysieke ruimte betekent dit dat zij deze competenties moeten omarmen om complexe, vaak langdurige projecten succesvol te organiseren en realiseren.
Leren wordt in dit verband niet langer gezien als een afzonderlijke activiteit, maar als een continu proces dat diep verankerd moet zijn in de cultuur van organisaties en projectteams. Een lerende cultuur stimuleert experimenteren, het delen van kennis en het omarmen van fouten als leermomenten. Voor projectmanagers betekent dit dat zij niet alleen zelf continu moeten leren, maar ook een omgeving moeten creëren waarin hun teams dat kunnen doen.
Projectmanagement in de fysieke ruimte: complexiteit vraagt om lerend organiseren
De fysieke ruimte wordt steeds complexer. Projecten in deze context hebben te maken met uiteenlopende belangen van stakeholders, verschillende werkmethoden en organisatieculturen, regelgeving, milieueisen, technologische innovaties en een steeds hoger tempo van verandering. Dit vraagt om een projectmanager die meer is dan een planner en coördinator; het vraagt om een systeemdenker die kan omgaan met onzekerheid, snel kan leren van nieuwe inzichten en adaptieve strategieën kan toepassen.
Een lerend-organisatieprincipe kan helpen om beter om te gaan met deze uitdagingen. Denk aan:
- Collectieve kennisontwikkeling: Het betrekken van diverse stakeholders in co-creatieprocessen en het delen van ervaringen.
- Iteratieve en co creatieve werkmethoden: Het toepassen van agile-methodologieën en de principes van lerend organiseren om flexibel en elkaar begrijpend te blijven inspelen op veranderingen.
- Gebruik van data en technologie: Het implementeren van digitale tools voor realtime-informatie en voorspellende analyses.
De lerende cultuur: essentieel voor duurzame resultaten
Een lerende cultuur vraagt van projectmanagers dat zij het goede voorbeeld geven. Dit betekent dat zij openstaan voor feedback, reflecteren op hun eigen handelen en actief kennis delen. Maar het betekent ook dat zij ruimte bieden aan hun teams om fouten te maken, te experimenteren en innovatieve oplossingen te ontwikkelen.
Een voorbeeld hiervan is het gebruik van retrospectives in projectcycli om te evalueren wat goed ging, wat beter kan en wat geleerd kan worden voor de toekomst. Door deze feedbackloops structureel in te bouwen, wordt leren een integraal onderdeel van het proces.
Upskilling-agenda voor projectmanagers in de fysieke ruimte
Om projectmanagers klaar te stomen voor de uitdagingen van 2030, stellen we, lerend van het Future of Jobs Report 2025 van het World Economic Forum, de volgende upskilling-agenda voor:
- Continu leren en zelfreflectie: Investeer in trainingen op het gebied van systeemdenken, veerkracht en adaptiviteit. Stimuleer het gebruik van persoonlijke reflectiemethodes, zoals journaling of coaching.
- Lerende teams ontwikkelen: Volg opleidingen in het faciliteren van teams, het stimuleren van samenwerking en het creëren van een veilige omgeving voor experimenteren.
- Stakeholder diplomacy (voorheen -management) en empathisch leiderschap: Volg trainingen in inclusieve communicatie, onderhandelen, conflictmanagement en het begrijpen van de belangen en drijfveren van diverse stakeholders.
- Agile, adaptieve en lerende methodieken: Leer iteratieve, flexibele en co creatieve werkwijzen toepassen, zoals Scrum, Lean en Lerend Organiseren, aangepast op de context van fysieke projecten.
- Digitale vaardigheden: Leer werken met geavanceerde projectmanagementtools, GIS-systemen, data-analysetools en voorspellende technologieën.
- Duurzaamheid en impactdenken: Bouw kennis op over de Sustainable Development Goals (SDG’s) en hoe deze kunnen worden geïntegreerd in projectdoelen.
Conclusie
De toekomst van projectmanagement in de fysieke ruimte vraagt om een fundamentele heroriëntatie op de rol van leren en een lerende cultuur. Het vermogen om continu te leren en te innoveren zal het verschil maken tussen succesvolle en minder succesvolle projecten. Door te investeren in de juiste vaardigheden en een lerende cultuur te bevorderen, kunnen projectmanagers niet alleen beter inspelen op complexe uitdagingen, maar ook bijdragen aan duurzame en betekenisvolle resultaten in de fysieke ruimte.
De vraag is niet óf projectmanagers zich moeten ontwikkelen, maar hoe snel zij kunnen beginnen met leren.
*Upskilling verwijst naar het proces waarbij medewerkers nieuwe vaardigheden leren die hun bestaande kennis verdiepen en versterken, specifiek gericht op hun huidige functies. Het gaat hierbij om het verbeteren en bijspijkeren van skills om medewerkers effectiever te maken in wat ze al doen.